XML Tam Olarak Neye Benziyor?

XML de en çok bilinen işaretleme dillerinden biridir. Peki, XML nedir, tam olarak neye benziyor ve yapısı tam olarak nasıl? XML dokümanı genel olarak “<” ve “>” işaretleri arasında yazılan başlangıç etiketi ile “<”, “>” ve aradaki “/” işareti ile oluşturulan bitiş etiketinin arasında bulunan verilerin oluşturduğu ağaç yapısıdır. Örneğin bir ileti ile ad, e-posta ve mesaj gibi bilgileri XML düzeninde aşağıdaki gibi gösterebiliriz:

Burada “ileti” kök öğedir (root element). Altındaki bilgiler de onun alt öğeleri yapraklarıdır (leaves). Çoğu zaman etiketlerin isminden başka attributes adı verilen nitelikleri de bulunur. Burada her bir metin ayrı ayrı etiketlendirilerek anlamlandırılmaktadır. Oluşturulan XML dokümanları beklendiği gibi iyi biçimlendirilmiş ise (well-formed) makineler tarafından da okunarak işlenebilir. XML özet olarak bu şekilde gösterilebilir ancak bunlara ek olarak XML’nin başka bir kilit noktası olan belge türü ile (Document type definition, DTD) belge türünün belirtildiğinin altını çizmek gerekiyor. XML’in söz dizimi ve genel geçer kuralları XML Söz Dizimi yazısında daha detaylı inceleyeceğiz.

XML’nin genel özelliklerini ve rolünü maddeler halinde görelim:

• XML bir meta işaretleme dilidir. Yani XML ile herhangi bir uygulama için bir XML belgesinde verinin içeriğini ve içerdiği veri tiplerini tanımlayacak özel bir işaretleme dili tanımlanabilir.
• HTML (HyperText Markup Language) ve XML’in her ikisinde de etiket kullanılmasına rağmen HTML verinin görünümünü tanımlarken XML verinin ne olduğunu tanımlar. XML yerine HTML kullanılamaz. Bununla birlikte HTML etiketleri içerisine XML verileri yerleştirilebilir.
• XML platformdan ve sistemlerden bağımsızdır. İşletim sistemi ne olursa olsun, XML kullanacak şekilde oluşturulmuş her program XML verilerini okuyup işleyebilir.
• Önceden tanımlanmış sabit etiketlere ve yapıya sahip HTML ile ortak özelliklere sahip birçok ortak nokta olsa da XML’nin genişletilebilir (extensible) olarak ifade edilmesinin sebebi XML’de sabit etiketlere bağlı kalınmaması, istenilen şekilde yeni etiketlerin oluşturulabilmesidir. Yani HTML’in kullandığı etiketler önceden belirlenmiştir, XML ise verilerin yapısını açıklamak için ihtiyacımız olan her etiketi oluşturmamıza izin verir.
• XML öğelerinde tanımlama konusunda oldukça esnek olmakla birlikte birçok açıdan da oldukça katıdır. Etiketlerin nereye yerleştirilebileceğini, neye benzemesi gerektiğini, hangi eleman adlarının uygun olduğunu, özelliklerin elemanlara nasıl eklendiğini vb. söyleyen XML belgeleri için bir dilbilgisi sağlar. HTML ise ufak hataları çoğunlukla görmezden gelir ama XML’de boşluk karakteri dâhil her karakter önemlidir! Hiçbir hataya izin vermez.
• XML’nin başka bir kilit noktası belge türü kavramıdır. Document type definition (DTD) adı verilen belge türü kavramı şudur: oluşturulacak XML dokümanlarının istenilen formatta oluşturulabilmesi için belgelerin de türlere sahip olduğu kabul edilir. Belge türünde gerekli kurallar tanımlanır ve XML dokümanı hangi DTD’yi kullanacağını kendi içerisinde belirtir. Bu konuya diğer yazılarımızda detaylandırıyoruz.
• XML, hem insanların okuyabileceği hem de makinelerin okuyabileceği şekilde tasarlanmıştır.
• XML bilgi depolama ve iletimi için sağlam ve dayanıklı bir format sağlar. Kanıtlanmış bir standartlar sayesinde sağlamdır, bu sayede de test edilip doğrulanabilir.
• Eticarette Xml  Entegrasyonu Ürün aktarımı için kullanılmaktadır.
• Xml ile kendi sitenizden veya pazaryeri mağazanızdan (örneğin n11 mağazanızdan) Xml listesi alıp kendi sitenize ve veya diğer sitelere  anlık aktarım sağlayabilirsiniz.